Bodemdaling kan zowel effect hebben op funderingen op staal als op houten paalfunderingen. Wanneer de combinatie van beide typen funderingen in dezelfde wijk voorkomen, wordt het helemaal een ingewikkeld verhaal.
De effecten van bodemdaling op funderingen op staal
Bodemdaling kan op twee manieren voor problemen zorgen bij funderingen zonder palen. Omdat de fundering direct op de bovenste grondlaag rust, zakt de woning bij het dalen van de bodem mee naar beneden. Het inklinken van de bodem gaat niet altijd over de hele fundering gelijkmatig. Hierdoor kan scheefstand van de woning en scheurvorming ontstaan doordat de druk niet meer gelijkmatig op de fundering rust. Dit wil niet zeggen dat een gelijkmatige daling van de bodem en dus de woning automatisch geen problemen op kan leveren. Wanneer de woning zakt, maar de grondwaterstand niet, kan het grondwater tot aan het niveau van de vloeren komen, waardoor deze aangetast worden.
In sommige situaties zijn de woningen zover gezakt dat het vloerpeil van de woningen onder het trottoirniveau komt.
De effecten van bodemdaling op houten paalfunderingen
Het effect van bodemdaling op houten paalfunderingen is indirect. Omdat de palen van de woning op een diepere laag rusten, daalt de bodem in principe zonder de woning mee de diepte in nemen.
Indirect heeft bodemdaling toch ook effect op houten paalfunderingen: ten eerste kan er ‘negatieve kleef’ optreden. Ten tweede kan bodemdaling er voor zorgen dat waterschappen genoodzaakt zijn om de grondwaterstand te verlagen. Wanneer funderingspalen hierdoor droog komen te staan, ligt aantasting door schimmels op de loer.
De combinatie van beide typen funderingen zorgt voor dilemma’s
Bodemdaling kan dus zowel voor funderingen op staal als voor funderingen op palen problemen opleveren. Woningen op houten palen hebben bij bodemdaling baat bij een hogere waterstand, zodat er geen zuurstof bij de palen komt. Woningen op staal hebben bij bodemdaling baat bij een lagere waterstand, zodat het niet uiteindelijk tot aan de vloer komt. In wijken waar beide typen funderingen naast elkaar voorkomen, levert dit een behoorlijk dilemma op.
Onderstaande tekeningen geven dit goed weer:
Situatie 1980
Het maaiveld is gedaald. Het grondwater staat in de kruipruimte bij de woning met fundering op staal.
Hierdoor rot de houten vloer.
Situatie 1900
De vloeren van de woning met een houten fundering en de woning met een fundering op staal liggen op gelijke hoogte.
Situatie 2007
Het grondwater is verlaagd
De houten vloer bij de fundering op staal is vervangen door een betonvloer. Hierdoor is er meer gewicht toegevoegd. De woning gaat mogelijk nog harder zakken.
De houten funderingspalen staan droog en rotten weg.