Bron: BouwendNederland
Met de sloop van twee woningen met palenpest in de Dorpsstraat van Assendelft is eind april de pilot van het project ‘Versterken en verduurzamen’ van start gegaan. Rond de zomervakantie hopen de bewoners op dezelfde plek hun nieuwe energiezuinige woning te kunnen betrekken. Zaanstad en bouwbedrijf Van der Gragt hopen met de pilot één antwoord te vinden op twee pittige opgaven: funderingsproblemen en energietransitie.
Zo’n zevenduizend woningen in Zaanstad kampen met funderingsproblemen. Bij driekwart daarvan is herstel mogelijk maar voor 1700 woningen is dat niet zinvol meer. Die hebben naast palenpest ook last van andere constructieve mankementen, verrotte kozijnen, slechte isolatie enzovoorts. Sloop en nieuwbouw is de enige logische oplossing, en het biedt ook nog eens de mogelijkheid om een grote stap te zetten in de verduurzaming van de woningvoorraad voor de energietransitie. Reden genoeg dus voor met name wethouder Songül Mutluer (portefeuille Wonen Bouwen) om zich sterk te maken voor een pilot om te kijken of project ‘Versterken en verduurzamen’ kans van slagen heeft.
Betrokken bouwer
Vanuit het Gemeentelijk Bouwoverleg met Zaanstad hielp Koninklijke Bouwend Nederland de gemeente met de pilot, onder meer bij het samenstellen van het pilotteam en een financiële bijdrage voor het onderzoek. “We kregen de vraag van Bouwend Nederland of we wilden meedenken”, zegt Ron van der Stege, projectleider bij bouwbedrijf Van der Gragt. “Daar hoefden we niet lang over na te denken. We zijn een Zaans bouwbedrijf, doen veel in de gemeente en de omgeving en voelen ons betrokken bij dit probleem. We helpen graag met het zoeken naar een passende oplossing.” Bij meedenken bleef het niet, de sloop en de herbouw van de twee woningen die voor de pilot zijn aangemeld, wordt door de aannemer uit Wormerveer uitgevoerd.
Financiële haalbaarheid
Slopen en bouwen is één ding maar het draait bij ‘Versterken en verduurzamen’ om het totaalconcept. Naast de gemeente en bouwbedrijf bestaat het pilotteam ook uit een bank/diverse banken en Procap. Het adviesbureau begeleidt de bewoners van de twee woningen tijdens het hele proces. In het voortraject ging het vooral om de financiële haalbaarheid. Daarbij was veel aandacht voor het kostenplaatje van de nieuwe woning. Aan de hand van een aantal randvoorwaarden van de gemeente en wensen van de bewoners ontwierp Van der Gragt een betaalbare, aardgasloze, goed geïsoleerde en zeer energiezuinige woning zodat flink kan worden bespaard op de elektriciteitsrekening.
Voordelige bouwmethode
Om de bouwkosten zo laag mogelijk te houden, koos de aannemer voor een prefab casco van beton en een prefab kap. “Dat vraagt wel veel voorwerk maar het scheelt behoorlijk in de bouwtijd en de uitvoeringskosten en dat maakt zo’n woning per saldo goedkoper”, zegt Van der Stege. Desondanks bleef het nog een hele uitgave voor de bewoners maar de bank kon zorgen voor een voordelige lening. Daarnaast was er voor deze pilot een financiële bijdrage van de gemeente. Toch kwam de proef nog in gevaar toen welstand het ontwerp van de nieuwe woningen afkeurde omdat ze niet goed in het straatbeeld zouden passen. De aanpassingen zorgden voor flink wat extra kosten. Het werd nog spannend of het project hiermee betaalbaar bleef voor de bewoners die al een lopende hypotheek hadden, maar uiteindelijk is het gelukt. “Dat was een van de vele leerzame momenten”, blikt Van der Stege terug. “De randvoorwaarden van de gemeente bleken niet voldoende om een goed ontwerp te maken; je moet dus voor je gaat tekenen en rekenen al weten wat de wensen en eisen van Welstand zijn.”
Leerzame pilot
Ook zaken als milieu- en flora & faunawetgeving, PAS, PFAS, archeologie, geludiszone Schiphol en de vele partijen waar bouwbedrijf Van der Gragt mee te maken kreeg, zorgden ervoor dat de pilot behoorlijk anders verliep en meer tijd in beslag nam dan de bouwer vooraf had ingeschat. Maar daar was de pilot natuurljk ook voor bedoeld, om dergelijke knelpunten in kaart te brengen, realiseert Van der Stege zich. “Dan kun je het bij een volgende woning beter en efficiënter aanvliegen.” Spijt van de pilot heeft het bouwbedrijf dan ook absoluut niet. “We hopen dat we straks een goede en betaalbare oplossing hebben die breed kan worden toegepast, waar we misschien ook woningbouwverenigingen mee kunnen helpen.”
Brede belangstelling
De projectleider is ook blij met de rol van Bouwend Nederland in het geheel. “Niet alleen omdat ze ons hebben voorgedragen voor deze pilot. Bouwend Nederland zit ook bij het gemeentelijk bouwoverleg waar het project wordt besproken. Ze denken dan ook mee over de mogelijkheden, over oplossingen voor problemen, over andere bouwmethoden. Het is immers niet zeker dat de aanpak die we bij de pilot hebben gekozen overal is toe te passen. De volgende vier huizen die we gaan doen staan in een smal straatje. De vraag is of we daar met deze grote prefab betonelementen kunnen werken.” Voor het zover is moeten eerst nog deze twee woningen worden gebouwd. De planning is dat ze voor de bouwvak worden opgeleverd. Gemeente Zaanstad, inclusief de inwoners kijken er naar uit. Maar ook elders in Nederland wordt met interesse naar de pilot gekeken. Zaanstad is immers niet de enige stad met woningen die op houten palen zijn gebouwd.