Vandaag was de funderingsproblematiek en bodemdaling zowel bij het NOS journaal als het RTL Nieuws in de uitzending. Er zijn bijdrage geleverd door het KCAF, funderingsonderzoeksbureaus van de erkenningsregeling, het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling en de TU Delft. Vooropgesteld is de aandacht voor bodemdaling in het stedelijk gebied van harte welkom, lang onderbelicht geweest maar het vindt steeds meer de aandacht. Deels door de mogelijk extra onderhoudsbehoefte van en in het openbaar gebied maar ook de grotere kans op funderingsproblematiek en de financiële gevolgen hiervan.
Het is een lastig onderwerp en ook nog eens erg technisch om goed over te brengen. Er is erg veel samenhang van wat er in de ondergrond met grondwater en verschillende soorten grond gebeurt. Het klimaat speelt een rol maar ook de onderhoudshistorie van wegen, de funderingstype en de staat van de fundering. Een complex samenstel van actoren.
Nuanceringen
In de items van NOS en RTL zaten enkele foutieve en suggestieve statements die specialisten zijn opgevallen. Een aantal nuanceringen zijn derhalve op z’n plaats. Hieronder een aantal constructieve onderbouwingen op enkele statements en fragmenten.
“…als alles zakt, ontstaan er natuurlijk geen problemen.”
Voor panden op staal geldt een dergelijk uitgangspunt ten delen. Het pand zakt immers mee met de omgeving. Echter kan scheefzakken ontstaan of de ontwateringsdiepte (afstand grondwater en fundering van pand) is te weinig waardoor optrekkend vocht en schimmelaantasting kan optreden.
De A4 rijksweg als voorbeeld bij de bodemdalingskaart
De A4 is nog niet zo lang geleden opnieuw aangepakt. Geplande Restzetting van zandlichamen kan dus ook oorzaak zijn. Hier is in het ontwerp rekening mee gehouden. Hoewel goed dat het gemeten kan worden, betekend het niet direct een schade of probleem. Voorts is de kleurverdeling van legende erg extreem, goed voor het beeld maar de door Rijkswaterstaat vergelijkbare kaart is de presentatie minder extreem.
Presentatie uitleg bij RTL
Funderingsproblematiek ontstaat bij panden, veelal inderdaad bij panden met een houten paalfundering. Problemen ontstaat doorgaans door drie oorzaken 1) houtaantasting door droogstand als gevolg van een te lage grondwaterstand 2) overbelasting (pand te zwaar door opbouw) en 3) negatieve kleef (fundering wordt omlaag getrokken). Verschillende oorzaken, zelfde uitkomst. Overigens zijn er nog andere oorzaken, veelal meer lokaal. In de uitleg werden deze schade oorzaken wat door elkaar gehaald.
De lijn in bouwjaar voor panden met een verhoogd probleem is niet zo eenduidig te trekken op 1970, deze verschilt per gebied en type bebouwing. Hoewel het een goed indicatief jaartal is, dat het KCAF zelf ook gebruikt, is er dus een nuance. Er zijn ook panden uit 1950 met betonpalen, die vormen geen verhoogd risico op droogstand maar wel weer voor de negatieve kleef.
Informatie
De uitzendingen zijn hier terug te zien:
- NOS: https://www.npostart.nl/nos-journaal/08-09-2020/POW_04508410
- RTL Nieuws: https://www.rtlnieuws.nl/video/uitzendingen/video/5182449/rtl-nieuws-1800-uur
Voor een verdere uitleg over bodemdaling in stedelijk gebied heeft het Nationaal Kennis Programma bodemdaling eenhandige Q&A.
Over de funderingsproblematiek heeft het KCAF op de website enkele interessante items staan: